Οι αποκαλύψεις από το Τvxs πυροδότησαν σειρά διεργασίες καθώς και την κλιμάκωση της ανησυχίας του συνόλου των δημιουργών, ανεξαρτήτως της ιδιότητας του μέλους της ΑΕΠΙ. Οι προβληματισμοί που υφίστανται για το μέλλον του Οργανισμού και, κυρίως, για την αποτελεσματική προστασία των εκχωρηθέντων περιουσιακών δικαιωμάτων είναι εύλογοι. ΑΕΠΙ… πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται; Ένας νομικός και παράλληλα μουσικοσυνθέτης αναλύει, καταθέτει την εμπειρία του και προτείνει.

Το πρόσωπο του δημιουργού έχει υποχωρήσει μπροστά στην οικονομική λειτουργία του έργου του. Εκείνος καθίσταται απλώς το μέσο, ενώ η μουσική πληροφορία που ο ίδιος γέννησε αυτονομείται και γίνεται (αγοραίο) αντικείμενο εμπορίας. Η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία έχει απωθήσει τους δημιουργούς των έργων από το επίκεντρο έτι περαιτέρω, υπέρ ενός μάλλον «ιδιοκτησιακού» μοντέλου προστασίας των πνευματικών έργων. Θλιβερό σημείο των καιρών – κρίσιμος παράγων είναι πια η οικονομική αποτελεσματικότητα της καλλιτεχνικής προσπάθειας, όχι τόσο το πρόσωπο του δημιουργού, στον δρόμο που ανοίγει το αγγλοσαξωνικής προέλευσης σύστημα προστασίας των δικαιωμάτων, ευρέως γνωστό ως «copyright».

Η αξιοποίηση και ο έλεγχος του περιουσιακού δικαιώματος των δημιουργών στην ψηφιακή σφαίρα, το οποίο μέσω διαφήμισης καρπώνονται σήμερα σχεδόν αποκλειστικά οι παραγωγοί ή/και οι δισκογραφικές εταιρείες, εμφανίζει σημαντικές παθογένειες. Η χρόνια δικαστική διαμάχη του ισχυρού γερμανικού Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρσης (ΟΣΔ) «GEMA» (για τους μη γνώστες, ομόλογου της ΑΕΠΙ στη Γερμανία) με τον κολοσσό «Google» αναφορικά με τα δικαιώματα των Youtube videos (πρόσφατη σχετική απόφαση Δικαστηρίου του Μονάχου), παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον και παράλληλα φωτίζει την απουσία ανάλογου κρατικού ελέγχου της μουσικής (κι όχι μόνο) στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με το Youtube, άλλες πλατφόρμες (π.χ. vevo – θυμίζει κάτι ο όρος αυτός σε κάποια άκρη των clips) έχουν έρθει σε συμφωνία με τη GEMA.

Οι συγκρίσεις με τα καθ’ ημάς απογοητευτικές, βρισκόμαστε πάντα πίσω από τις εξελίξεις. Τις ελλείψεις όμως αυτές θα έρθει μοιραία να καλύψει η ιδιωτική-επιχειρηματική πρωτοβουλία και στη χώρα μας, όπως συνέβη παλαιότερα, σε συνέχεια σοβαρών καταγγελιών για νόθευση του ανταγωνισμού μέσω πανευρωπαϊκής εναρμονισμένης πρακτικής των ΟΣΔ. Εγείρονται δε κρίσιμα θέματα, αφορώντα τα περιουσιακά δικαιώματα όσων συμβάλλουν (δηλαδή συνθετών ή στιχουργών) σε οπτικοακουστικά έργα δημοσιευμένα στο Internet: πότε τελέστηκε η μεταβίβαση αυτών στον εκάστοτε παραγωγό/διανομέα του έργου, κατά πόσον τηρήθηκε η προϋπόθεση προηγούμενης συμφωνίας του τελευταίου με τους επί μέρους δημιουργούς που εξατομικεύουν τις παραχωρούμενες εξουσίες. Περαιτέρω, εισπράττουν τα μέλη του εκάστοτε Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης τα αναλογούντα ποσά; Πρόκειται για θέματα που ήδη έχουν ανακύψει και στο εγγύς μέλλον θα οδηγήσουν πολλούς δημιουργούς να επιδιώξουν τις νόμιμες αξιώσεις τους μέσω άλλων φορέων.

Οι λεγόμενοι χρήστες της μουσικής (καταστήματα και επιχειρήσεις) σύμφωνα με πληροφορίες έχουν διακόψει την καταβολή των οφειλομένων από τα δικαιώματα, γεγονός που προξενεί ανυπέρβλητες δυσχέρειες σε συνθέτες και στιχουργούς, οι οποίοι δεν διαθέτουν ως επί το πλείστον άλλους πόρους. Η άποψη του γράφοντος είναι ότι η πλειονότητα των χρηστών της μουσικής στην Ελλάδα, τους οποίους παρανόμως κάποιοι παροτρύνουν (ακόμη και μέσω εθνικού τηλεοπτικού δικτύου!) να μην καταβάλλουν τα οφειλόμενα από τη δημόσια εκτέλεση, θα συμμορφωθούν στην κατεύθυνση της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, εάν γνωρίζουν ότι τα καρπώνονται όντως οι δημιουργοί των μουσικών έργων, εάν οι χρεώσεις είναι σύννομες και οι τακτικές είσπραξης σύμφωνες με την αρχή της αναλογικότητας. Η εφαρμογή της πρόσφατης απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου που καταδικάζει την ΑΕΠΙ και η αναδρομική δικαίωση των δημιουργών που προσέφυγαν, τι άραγε σημαίνει για τους χρήστες που διαχρονικά επιβαρύνθηκαν υπέρμετρα;

Η αρμόδια υπουργός δήλωσε ότι το σχετικό νομοσχέδιο είναι ήδη στη Βουλή («δεν είναι φάντασμα») και πρότεινε την τοποθέτηση επιτρόπου στην ΑΕΠΙ. Θα εξυγιανθεί ο Οργανισμός ή θα οδεύσει στην άτακτη χρεωκοπία; Βεβαίως, ο φόβος να οριστεί ενδεχομένως επίτροπος κάποιος, που δεν έχει σχέση είτε με τη μουσική δημιουργία εν γένει είτε με τη νομική πρακτική της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων, των νέων τεχνολογιών, αλλά και της αναγκαστικής εκτέλεσης των απαιτήσεων των δημιουργών/μελών (είτε πιθανώς με ουδεμία ιδιότητα εκ των ανωτέρω), είναι βάσιμος. Ο εποπτικός ρόλος του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), υπό την παρούσα προεδρία επιτίμου Αεροπαγίτη με πείρα και κύρος, μπορεί να αποβεί καθοριστικός.

Το βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις δεν περιμένουν, ότι είναι καιρός να αξιοποιηθούν οι λανθάνουσες δυνάμεις στον πολύπαθο χώρο και, τέλος, ότι κανένα εκούσιο ή ακούσιο κενό δε μένει για πολύ χωρίς πλήρωση.
ΠΗΓΗ