Του Δημήτρη Τσίρκα
Τα Εξάρχεια ασκούν μία ιδιαίτερη γοητεία στον δεξιό και συντηρητικό χώρο. Αυτό μαρτυρά η μόνιμη ενασχόληση τους με την περιοχή, στα όρια της εμμονής. Συνεχή δημοσιεύματα για το “άβατο” των Εξαρχείων, καταστροφολογικές περιγραφές για τη βία και την ανομία που δήθεν τα χαρακτηρίζουν, μαζί φυσικά, με επαναλαμβανόμενες δεσμεύσεις στελεχών και του προέδρου της ΝΔ ότι “θα τελειώσουν με τα Εξάρχεια μέσα σε ένα μήνα”. Η ενασχόληση αυτή ωστόσο δεν δικαιολογείται από τα πραγματολογικά δεδομένα. Αν τα Εξάρχεια ήταν η ζώνη εγκληματικότητας που περιγράφουν – μία βραζιλιάνικη φαβέλα στο κέντρο της Αθήνας- πως δικαιολογείται το ότι συντηρούν τόσες οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, που τα καθιστούν μία από τις πιο ανοικτές και ζωντανές περιοχές της πρωτεύουσας;
Αυτή η κραυγαλέα αντίφαση παραπέμπει σε άλλες βαθύτερες διεργασίες. Τα Εξάρχεια αναμορφώνονται από τους δεξιούς και τους συντηρητικούς σε ένα φαντασιακό αντικείμενο, ως ένας τόπος του Άλλου, του πολιτικού εχθρού δηλαδή, που δεν είναι άλλος από την Αριστερά και την Αναρχία. Ένας τόπος όμως όχι τόσο βίας και ανομίας αλλά περισσότερο διονυσιακής έκστασης, όπου ο αντίπαλος υπέρ-απολαμβάνει προνόμια, σχέσεις και αγαθά, που είναι απαγορευμένα στους ίδιους. Γεγονός που αποκαλύπτει το κενό, την έλλειψη στη δική τους οικονομία της απόλαυσης και διαλύει την εικόνα της πληρότητας που προβάλλουν προς τα έξω.
Το μένος των δεξιών απέναντι στα Εξάρχεια απορρέει από την φαντασίωση ότι οι θαμώνες της “αμαρτωλής” περιοχής τους κλέβουν την απόλαυση. Αν τα Εξάρχεια πάψουν να υφίστανται, με τη σημερινή τους μορφή, αυτοί θα μπορέσουν να απολαύσουν απρόσκοπτα και ολοκληρωμένα. Η ύπαρξη μίας τόσο “ανάποδης” αλλά συνάμα πιο ζωντανής και δημιουργικής γειτονιάς, δίπλα στο “πρότυπο” Κολωνάκι αποδεικνύει την αδυναμία αυτού του προτύπου και μαζί του της δεξιάς κοσμοαντίληψης, να μονοπωλήσουν το κοινωνικό φαντασιακό.
Οι δεξιοί αντιμετωπίζουν τα Εξάρχεια όπως οι συντηρητικοί γέροι τους χώρους διασκέδασης των νέων. Τυπικά ως τόπο εκφυλισμού, βίας και ανομίας , κατά βάθος, με φθόνο και την κρυφή επιθυμία να μπορούσαν και εκείνοι να απολαύσουν τους απαγορευμένους καρπούς του. Επειδή ωστόσο, το αυταρχικό υπερεγώ τους (η συντηρητική ιδεολογία) και η πρόωρη διανοητική γήρανση δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο, θα πρέπει να εκλείψουν από προσώπου γης για να πάψουν να τους θυμίζουν τη δική τους μονοδιάστατη και θλιβερή ύπαρξη. Απ’ αυτή την άποψη, τα Εξάρχεια είναι το σκανδαλώδες πλεόνασμα του Κολωνακίου και όλης της αποστειρωμένης ιδεολογίας που το χαρακτηρίζει. Και η κουκούλα των Εξαρχείων δεν είναι παρά η διεστραμμένη φαντασίωση της γραβάτας του Κολωνακίου.