Νέες μαρτυρίες για παράνομες επιχειρήσεις κουκουλοφόρων αστυνομικών, συνοριοφυλάκων ή παραστρατιωτικών κομάντο, που συλλαμβάνουν και επαναπροωθούν πρόσφυγες και μετανάστες στον Εβρο, κατέγραψε στη φετινή επίσκεψή της στην Ελλάδα η αντιπροσωπεία της Επιτροπής Κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, μαζί με σειρά σοβαρών προβλημάτων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρους κράτησης και υποδοχής μεταναστών και προσφύγων, αλλά και καλές πρακτικές που εφαρμόζονται σε ορισμένους χώρους κράτησης.
Κατέγραψε επίσης απαράδεκτες πρακτικές που εφαρμόζονται σε ψυχιατρικά ιδρύματα, όπου, όμως, σημειώνει το ενδιαφέρον και τη φροντίδα εκ μέρους της πλειονότητας του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και την ομαλή επικοινωνία με τους ασθενείς, παρά τις δυσμενείς συνθήκες εργασίας.
Η Επιτροπή, που αποτελεί ένα από τα πιο έγκυρα διεθνή όργανα ελέγχου των παραβιάσεων των δικαιωμάτων σε χώρους κράτησης και εγκλεισμού και της οποίας οι παρατηρήσεις έχουν αποτελέσει τη βάση για πολλές καταδίκες της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, πραγματοποίησε την ανά διετία επίσκεψή της στην Ελλάδα στις 10 με 19 Απριλίου και δημοσιοποίησε, πριν από λίγες ημέρες, τις προκαταρκτικές παρατηρήσεις της, ύστερα από αίτημα της Ελλάδας.
Πρόκειται ασφαλώς για αναβάθμιση του τρόπου που αντιμετωπίζει η Ελλάδα την Επιτροπή, σε σχέση τουλάχιστον με την προπροηγούμενη επίσκεψή της.
Τότε, το υπουργείο Εξωτερικών της κυβέρνησης Σαμαρά κρατούσε την έκθεση μήνες στο συρτάρι, χωρίς να δίνει άδεια στην Επιτροπή να τη δημοσιοποιήσει, ενώ την κατέθεσε τελικά στη Βουλή αναρμοδίως ο υπουργός Δικαιοσύνης, και μάλιστα στα αγγλικά, με σελίδες να λείπουν και χωρίς να περιλαμβάνει τις παρατηρήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, παραβιάζοντας το πρωτόκολλο.
Η Επιτροπή σημειώνει φέτος την πολύ καλή συνεργασία της ΕΛ.ΑΣ. σε κεντρικό επίπεδο και την άριστη συνεργασία των αστυνομικών Αρχών σε τοπικό επίπεδο, με την εξαίρεση του Α.Τ. Ισαάκιου στο Διδυμότειχο.
Για το Ισαάκιο σημειώνει ότι οι πληροφορίες που έδωσε ο αξιωματικός υπηρεσίας «αποδείχτηκαν ξεκάθαρα παραπλανητικές».
Σημειώνει επίσης ότι υπήρξε καθυστέρηση στην έκδοση άδειας και στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τους χώρους που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του υπουργείου Υγείας.
Οσον αφορά το περιεχόμενο της επίσκεψης, η εικόνα που προκύπτει από τους χώρους κράτησης προσφύγων και μεταναστών παραμένει εξαιρετικά ανησυχητική, όπως και οι διαπιστώσεις για τις παράνομες επιχειρήσεις επαναπροώθησης στον Εβρο.
Σύμφωνα με όσα κατήγγειλαν στην αντιπροσωπεία 15 πρόσφυγες και μετανάστες σε κατ’ ιδίαν συνεντεύξεις, διαπιστώνεται το ίδιο μοτίβο παράνομων επαναπροωθήσεων σε περιστατικά που συνέβησαν κυρίως από τον περασμένο Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο και ορισμένα το 2017.
Οι καταγγελίες περιλαμβάνουν κακομεταχείριση των προσφύγων και μεταναστών, που χτυπήθηκαν με κλομπ και μεταφέρονταν γονατιστοί με το κεφάλι στον πάτο της βάρκας που τους μετέφερε στην Τουρκία.
Η Επιτροπή χαρακτηρίζει «συνεπείς και αξιόπιστες» τις μαρτυρίες για επαναπροωθήσεις, γεννώντας σοβαρά ερωτήματα για τη στάση της πολιτικής και φυσικής ηγεσίας της αστυνομίας, που εξακολουθεί να αρνείται ότι συμβαίνουν, χωρίς να διεξάγει σοβαρή, ανεξάρτητη και ανοιχτή έρευνα, όπως επίσης για τη στάση της αρμόδιας εισαγγελίας του Αρείου Πάγου και των τοπικών εισαγγελικών Αρχών, που φαίνεται ότι θέτουν στο αρχείο τις σχετικές καταγγελίες.
«Οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας δείχνουν ότι, μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2018, ένας αριθμός προσφύγων και μεταναστών δεν προστατεύτηκε αποτελεσματικά εναντίον του κινδύνου επαναπροώθησης. Η αντιπροσωπεία ζητά έντονα από τις ελληνικές Αρχές να αποφύγουν κάθε είδους επαναπροώθηση», σημειώνει η Επιτροπή.
Δραματικές, αν όχι εγκληματικές, ελλείψεις στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των προαναχωρησιακών κέντρων και των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης διαπιστώνει η Επιτροπή.
Τα μέσα είναι τελείως ανεπαρκή σε σχέση με τις ανάγκες, σε ορισμένα κέντρα δεν υπάρχει γιατρός, ούτε ο πιο βασικός ιατρικός εξοπλισμός, ενώ διαπιστώνεται πλήρης έλλειψη αποτελεσματικών ελέγχων ρουτίνας για τους νεοεισερχόμενους.
«Με λίγα λόγια, δεν καλύπτονται ούτε οι πιο βασικές ιατρικές ανάγκες των κρατουμένων», σημειώνει η Επιτροπή.
Στο Φυλάκιο του Εβρου
Χειρότερη είναι η κατάσταση στο προαναχωρησιακό κέντρο στο Φυλάκιο του Εβρου, όπου η Επιτροπή εντόπισε παιδί τριών μηνών ετοιμοθάνατο, εξαιτίας σοβαρού αναπνευστικού προβλήματος, ενώ στη Μόρια αναγκάστηκε να ζητήσει να νοσηλευτούν άμεσα δύο κρατούμενοι.
Παραμένει επίσης το πρόβλημα που είχε παρατηρηθεί στην προηγούμενη επίσκεψη της Επιτροπής το 2016 σχετικά με την πλήρη έλλειψη υπηρεσιών διερμηνείας, που δυσχεραίνει σημαντικά την επικοινωνία του ιατρικού προσωπικού με τους κρατούμενους, ενώ διαπιστώνει πρόβλημα επαρκούς ενημέρωσης και παροχής νομικής συνδρομής.
Ως προς τις συνθήκες κράτησης των προαναχωρησιακών κέντρων, η Επιτροπή σημειώνει ότι είναι καλές οι συνθήκες στην Αμυγδαλέζα και στην Κω, όπου επιτρέπεται η κυκλοφορία των κρατουμένων, ενώ στην Αμυγδαλέζα επιτρέπεται η χρήση κινητού τηλεφώνου.
Αντιθέτως, πολύ κακές είναι οι συνθήκες στη Μόρια και απαράδεκτες οι συνθήκες στο Φυλάκιο, όπου σε ένα κελί βρέθηκαν να ζουν 95 πρόσωπα, ανάμεσά τους οικογένειες με μικρά παιδιά, έγκυοι, άνδρες μόνοι και ασυνόδευτοι ανήλικοι, με ζωτικό χώρο μικρότερο του ενός τετραγωνικού μέτρου, σε περιβάλλον βρόμικο και δυσώδες.
Στις 17 Απριλίου, κρατούνταν συνολικά 640 άτομα, ενώ υπάρχουν μόνο 374 κρεβάτια.
«Η κράτηση ανθρώπων για μήνες κάτω από τέτοιες σοκαριστικές συνθήκες μπορεί άνετα να συνιστά απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά τη γνώμη της Επιτροπής», σημειώνει η αντιπροσωπεία.
Επαρκείς είναι οι συνθήκες στα κρατητήρια του Α.Τ. Φερών και στο συνοριακό φυλάκιο στο Σουφλί, αλλά εξαιρετικά υποτυπώδεις στα κρατητήρια στο Ισαάκιο, όπου σε δεύτερη επίσκεψή της η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα κελιά ήταν βρόμικα, γεμάτα απορρίμματα και όπου, σε χώρο προβλεπόμενο για 14 άτομα, κρατούνταν περισσότερα από 40 άτομα.
Τέλος, η Επιτροπή επαναλαμβάνει ότι είναι απαράδεκτη η κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων σε αστυνομικά κέντρα και ζητά από τις Αρχές να εντείνουν την προσπάθειά τους να δημιουργήσουν χώρους σε ανοιχτούς ξενώνες.
Ακατάλληλα τα μέσα περιορισμού των ασθενών στα ψυχιατρεία
Στις επισκέψεις διαπίστωσε επίσης καλή φροντίδα από το προσωπικό, ενώ καταγγέλλει τη λειτουργία κελιών προστατευτικής απομόνωσης στο ψυχιατρείο των φυλακών Κορυδαλλού
Το ζήτημα των ακατάλληλων μηχανικών μέσων περιορισμού των ασθενών στα ψυχιατρικά ιδρύματα αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά ευρήματα της Επιτροπής, που ζητά να αλλάξει άμεσα η κατάσταση, χωρίς ωστόσο να τεθεί σε κίνδυνο η πολιτική ανοιχτής νοσηλείας, που αποτελεί ένα από τα πιο θετικά στοιχεία των ιδρυμάτων που επισκέφτηκε, ιδίως στο Δρομοκαΐτειο και την Ψυχιατρική Μονάδα του νοσοκομείου Σωτηρία.
Σημειώνει αντιθέτως ότι είναι απαράδεκτη η πολύμηνη ή και πολύχρονη απουσία δυνατότητας άσκησης σε εξωτερικό χώρο, που παρατηρείται στην Ψυχιατρική Μονάδα του Ευαγγελισμού, και ζητά να αλλάξει επειγόντως η κατάσταση.
Το ίδιο και για την απαράδεκτη κατάσταση που σημειώνεται στον Ευαγγελισμό, όπου ασθενείς σε περιορισμό ή καθηλωμένοι στο κρεβάτι στεγάζονται στον διάδρομο, κάποιοι με πάνες, τις οποίες αλλάζει το προσωπικό μπροστά σε όλους.
«Οι ασθενείς που χρειάζονται περιορισμό ή βοήθεια ως προς τις ανάγκες υγιεινής, πρέπει να δέχονται φροντίδα σε δωμάτια νοσοκομείου, υπό τη στενή επιτήρηση του προσωπικού και σε συνθήκες που σέβονται την ιδιωτικότητα και την αξιοπρέπειά τους», σημειώνει.
Υπογραμμίζει ότι αποτελούν πρόβλημα οι μεταφορές κρατούμενων ασθενών με περιπολικά της αστυνομίας και όχι με τη συνοδεία επαγγελματιών υγείας.
Ως προς το Ψυχιατρείο των Φυλακών Κορυδαλλού, υπογραμμίζει ότι παραμένει υπό τη δικαιοδοσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, αντί να ενσωματωθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, όπως προβλέπει η νομοθεσία, ενώ καταγγέλλει τη λειτουργία κελιών της λεγόμενης προστατευτικής απομόνωσης, τα οποία όμως χρησιμοποιούνται για περισσότερο χρόνο από όσο είναι απαραίτητο για να προφυλάξουν τον ασθενή από το να τραυματίσει τον εαυτό του ή άλλους.
«Η επιτροπή παρατήρησε ότι οι ασθενείς τοποθετούνται σ’ αυτά τα κελιά για περιόδους πολλών ημερών, γυμνοί, χωρίς εποπτεία για ώρες, με αποτέλεσμα να κάνουν τις σωματικές ανάγκες τους μέσα στο κελί», σημειώνει η Επιτροπή.
Αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Δικαιοσύνης που συναντήθηκαν με την Επιτροπή σημειώνουν στην «Εφ.Συν.» ότι, αμέσως μετά τη συνάντηση, δόθηκε εντολή από τον υπουργό να κλείσουν τα κελιά προστατευτικής απομόνωσης.
Ενημερώνουν επίσης ότι εγκρίθηκε από το ΣτΕ το Προεδρικό Διάταγμα μεταφοράς του Ψυχιατρείου του Κορυδαλλού στο ΕΣΥ και, εντός των ημερών, αναμένεται η υπογραφή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι οι ασθενείς είχαν καλά λόγια να πουν για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των περισσότερων ιδρυμάτων και ότι διαπίστωσε τη φροντίδα προς τους ασθενείς και μια ατμόσφαιρα ηρεμίας, αν και παρατηρεί ότι υπήρξαν μεμονωμένες καταγγελίες κακής και ασεβούς συμπεριφοράς.
Επισημαίνει μάλιστα ότι είναι εντυπωσιακό το επίπεδο φροντίδας από το προσωπικό, με δεδομένες τις σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό που επιβάλλουν τα μέτρα λιτότητας, παρεμποδίζοντας την παροχή σημαντικών υπηρεσιών σε ευάλωτους ασθενείς.
efsyn.gr