Η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού για το πρώτο τρίμηνο του 2017 δείχνει το μαχαίρι που έπεσε στις κοινωνικές δαπάνες από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ανακοινώθηκαν τα οικονομικά στοιχεία από την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού (Π/Υ) το πρώτο τρίμηνο του 2017.
Πριν τη παράθεση των στοιχείων και ορισμένων βασικών εκτιμήσεων να διευκρινίσουμε ορισμένους όρους που χρησιμοποιούνται.
Ισοζύγιο κρατικού Π/Υ. Το κράτος εισπράττει έσοδα και πραγματοποιεί δαπάνες. Η σχέση μεταξύ εσόδων και δαπανών διαμορφώνει το ισοζύγιο του Π/Υ. Είναι θετικό εάν το σύνολο των εσόδων είναι μεγαλύτερο από τις πληρωμές ή αρνητικό στην αντίθετη περίπτωση.
Πρωτογενές πλεόνασμα ή έλλειμμα: Εάν, όμως, από το σύνολο των εσόδων αφαιρέσουμε τις πληρωμές για δαπάνες (χωρίς να συμπεριλάβουμε στις δαπάνες τις δόσεις για το δανεισμό) και το υπόλοιπο είναι θετικό, τότε έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, διαφορετικά έχουμε πρωτογενές έλλειμμα. Αυτή η διαφοροποίηση με την αφαίρεση των δόσεων για το χρέος από το πρωτογενές αποτέλεσμα έχει πολιτική σημασία καθώς η αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος προορίζεται για την εξυπηρέτηση του χρέους και αποκαλύπτει τις τρομερές επιπτώσεις που έχει στην κοινωνική πολιτική.
Πρωτογενές πλεόνασμα και κοινωνικές δαπάνες, μία σχέση αντιστρόφως ανάλογη. Είναι εμφανές πως για την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος είτε θα έχουμε αύξηση των εσόδων είτε θα έχουμε μείωση των δαπανών. Στις συνθήκες που έχουμε σήμερα η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος πραγματοποιείται κυρίως μέσω της μείωσης των δαπανών και βασικά των κοινωνικών, αυτών δηλαδή που έρχονται να εξυπηρετήσουν παιδεία, υγεία, πρόνοια, κλπ.
Μείωση εσόδων
Τι δείχνει η εκτέλεση του Π/Υ για το 1ο 3μηνο του 2017;
Ως προς τα έσοδα: Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 10.764 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 865 εκατ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού 2017. Η εκτέλεση, δηλαδή, του Π/Υ εσόδων εμφανίζεται κατά 1δισ. κάτω από τη πρόβλεψη (8,1% κάτω έναντι του στόχου) και κατά 1,07 δισ. από το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνει ότι η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν εισπράχθηκε τον Μάρτιο ποσό 1,2 δισ. ευρώ, όπως είχε εκτιμηθεί στον προϋπολογισμό 2017, από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 650 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 136 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου και μειωμένα κατά 0,9 δισ. σε σχέση με το 2016. Οι εισροές από την ΕΕ ήταν μειωμένες κατά 1δισ. φέτος σε σχέση με πέρυσι (575 εκ. έναντι 1.505 το 2016).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2017 ανήλθαν στα 12.781 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.041 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (13.823 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 12.416 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 756 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ποιος πληρώνει το βαρκάρη…
Ένα στοιχείο που αξίζει να εξεταστεί είναι η σύνθεση των δαπανών και ιδιαίτερα οι τομείς που αυτές εμφανίζονται μειωμένες. Ως σημείο σύγκρισης λαμβάνουμε το τι είχε προγραμματιστεί και τι τελικά πληρώθηκε. Έχουμε:
Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 75 εκατ. ευρώ, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κατά 147 εκατ. ευρώ, οι επιδοτήσεις γεωργίας κατά 171 εκατ. ευρώ (κυρίως για την κάλυψη ελλείμματος του ΕΛΕΓΕΠ), οι αποδοχές και συντάξεις κατά 99 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 315 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 κατά 97 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 43 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 70 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα του υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 366 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 285 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) καλύπτουν τις κρατικές υποδομές της χώρας και δείχνουν τάση μειωμένης στήριξης.
Ισοζύγιο και πρωτογενές αποτέλεσμα. Παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.367 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 595 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και στόχου του Προϋπολογισμού 2017 για έλλειμμα 1.408 εκατ. ευρώ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 1.068 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 1.863 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 992 εκατ. ευρώ.
Το γενικό συμπέρασμα (αν και είναι νωρίς ακόμη για να προβλέψουμε το ετήσιο αποτέλεσμα του 2017) είναι ότι φαίνονται τάσεις μείωσης των εσόδων και αντίστοιχα μείωσης των δαπανών με τις ανάλογες επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών και κυρίως των εργαζομένων.
Ας μην καμαρώνουν επομένως ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ για τις κοινωνικές τους ευαισθησίες…
του Γιώργη Τερζάκη