[…Την πρώτη φορά που είδα αυτό το βιβλίο στον πάγκο ενός βιβλιοπώλη αυτός αμέσως μου είπε «αυτό που κρατάς είναι φανταστικό». Αποκρίθηκα ότι δεν είχα χρήματα να το αγοράσω εκείνη τη στιγμή και αυτός αμέσως μου είπε ότι «…δεν έχει σημασία, να το πάρεις όταν έχεις, θα το βρεις σχεδόν παντού. Προσωπικά το διάβασα με τη μία…»]
Η Έμμα Γκόλντμαν φτάνει στη Ρωσία το Γενάρη του 1920 αφού είχε απελαθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενθουσιασμένη και με ακμαίο ηθικό ανυπομονεί να δει τη «μητέρα Ρωσία» τη χώρα που απελευθερώθηκε από τους πολιτικούς και οικονομικούς δυνάστες της. Πήγε για να διδαχθεί από το Ρώσο αγρότη και το Ρώσο εργάτη το κουράγιο και την ελπίδα, να προσφέρει τη ζωή της στο βωμό της Επανάστασης.
Δεν αργεί, όντας ανήσυχη, να δει με το πέρασμα του χρόνου μια διαφορετική από αυτή που είχε στο νου της επαναστατική Ρωσία. Οι συναντήσεις της με την Αντζέλικα Μπαλαμπάνοφφ, το Μαξίμ Γκόρκι και τον Πιοτρ Κροπότκιν ενισχύουν το σκεπτικισμό της για την τύχη της επανάστασης του ρωσικού λαού, που βρίσκεται στα χέρια του απολυταρχικού μπολσεβίκικου κράτους. Χαρακτηριστικά ο Πιοτρ Κροπότκιν της αναφέρει «…πάντα ξέραμε τι σημαίνει ο Μαρξισμός στη πράξη. Γιατί να εκπλαγούμε τώρα;»
Παρακολουθεί ένα συνέδριο Αναρχικών και μαθαίνει από πρώτο χέρι την ύπαρξη των Αναρχικών στην πρώτη γραμμή του πυρός και στη συνεισφορά τους στην ανοικοδόμηση της Ρωσικής Επανάστασης. Λίγο αργότερα χρησιμοποιήθηκαν εναντίον τους πολυβόλα και απαγορεύτηκαν οι εφημερίδες τους. Για το μύθο που είχε ακούσει για ελευθερία του λόγου ακούει από το Λένιν να της λέει «…ότι η ελευθερία του λόγου, είναι μια μικροαστική (!!) αντίληψη και δεν υπάρχει σε επαναστατικές περιόδους…»
Αντιλαμβάνεται έτσι μια Ρωσία που διοικείται ουσιαστικά από τη Τσεκά (Cheka) (σώμα ασφαλείας του μπολσεβίκικου κόμματος) και με την απειλή της εκτέλεσης.
Οι μπολσεβίκοι αφοί συγκρίνονται με τους Ιησουίτες βάσει της πρακτικής του «…ο σκοπός αγιάζει τα μέσα…» στην ουσία καρπώθηκαν τη δυναμική του αγροτικού και εργατικού πληθυσμού της Ρωσίας για να δημιουργήσουν συνθήκες απλής εναλλαγής της εξουσίας και να χτίσουν το συγκεντρωτικό τους κράτος.
Και αφού το έκτισαν, οι Κομμουνιστές άρχισαν τις εκκαθαρίσεις όλων των κομμάτων ή ομάδων που διαφωνούσαν με τη νέα δικτατορία. Κατάφεραν να απορροφήσουν τα Σοβιέτ, τα συνδικάτα και τους συνεταιρισμούς και να τα καταστρέψουν εφ’ όσον δεν εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του νέου Κράτους.
Γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της αιματηρής καταστολής της εξέγερσης της Κρονστάνδης, ανήμπορη να αντιδράσει στα δραματικά γεγονότα που εξελίσσονταν μπροστά της. Οι πολυάριθμες αιματηρές επιθέσεις του Τρότσκι και η απρόκλητη σφαγή που υποκίνησε, τελικά τής απέδειξε ότι οι μπολσεβίκοι είναι «…οι πιο ολέθριοι εχθροί της Επανάστασης».
Έτσι σε μια χώρα που το Κράτος κυριαρχεί απόλυτα ήταν αδύνατο να επιβιώσει κάποιος χωρίς τη «χάρη» της κυβέρνησης. Οι διωγμοί των Αναρχικών μετά τη Κροστάνδη ήταν μαζικοί, οι φυλακές γέμισαν από ανθρώπους, βιβλιοπωλεία και τυπογραφεία έκλεισαν με τη μπολσεβίκικη κυβέρνηση να τους κατηγορεί συλλήβδην «…σαν κοινούς ληστές».
Χρεώνει την αποτυχία της Επανάστασης όχι μόνο στο μπολσεβικισμό αλλά και στο μαρξισμό και την απολυταρχική αρχή της ιδέας του Κράτους. Η τάση του Κράτους να συγκεντρώνει, να στενεύει και να μονοπωλεί όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες και να παγιώνεται στη στατικότητά του είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με την ευέλικτη και δυναμική φύση της επανάστασης που αναπτύσσεται σε πλατείς και ολοένα ευρύτερους κύκλους.
Εκτιμά ότι, η μεγάλη αποστολή της Κοινωνικής Επανάστασης είναι η ριζική επανεκτίμηση των ανθρωπιστικών και κοινωνικών αξιών και όχι μια απλή μεταρρύθμιση και αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου:
«…Η Επανάσταση είναι μάταιη αν δεν την εμπνέουν τα υψηλότερα ιδανικά και δε μπορεί να φέρει την ελευθερία αν τα μέσα δε ταυτίζονται με το πνεύμα και τον προσανατολισμό του επιδιωκόμενου σκοπού…».
Μπορούμε να πούμε ότι η Έμμα Γκόλντμαν ακουμπά την Ιστορία, διαφορετικά από κάποιον ιστορικό, αφού με το παλμό και τη ζωντάνια του χαρακτήρα της δίνει μια ανθρώπινη διάσταση σε ιστορικές καταστάσεις, απλά «νιώθοντας το θέμα της».
Δικαιώνεται για την σφοδρή επίθεση που δέχτηκε από ριζοσπαστικούς κύκλους μετά την έκδοση του βιβλίου της. Ήταν σίγουρη ότι η μάσκα του μπολσεβικισμού και η ψευδαίσθηση του θα κατέρρεε. Συνέβη μάλιστα ταχύτερα απ’ όσο η ίδια περίμενε.
Π.
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 101, Ιανουάριος 2011