https://ikariologos.gr/oroi-xrisis/
Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

του Γκουστάβ Λαντάουερ

Επίμετρα:

Michel Lowy- Γιώργος Περτσάς-Στέφανος Ρέγκας

εκδ. Πανοπτικόν / σελ. 146

Αθήνα Ιανουάριος 2019

«Ζούμε μονάχα μια φορά, μονάχα μια φορά έχουμε το χρόνο να δράσουμε στον κόσμο σύμφωνα με τη βούλησή μας και πεθαίνουμε πολύ νωρίς. Γιατί λοιπόν να μην διακινδυνέψουμε τα πάντα για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας;

Η αναρχία δεν είναι ένα άψυχο σύστημα ετοιμοπαράδοτων σκέψεων. Η αναρχία είναι ζωή· η ζωή των ανθρώπων που έχουν απελευθερωθεί από το ζυγό». Γκούσταβ Λαντάουερ (1870-1919)

«Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται κείμενα και επιστολές ενός από τους σημαντικότερους αναρχικούς στοχαστές που συνάμα υπήρξε μια από τις ευγενέστερες φυσιογνωμίες αυτής της πολιτικής παράδοσης.

Πολυμαθής, στοχαστικός, με ευρύτητα πνεύματος, έλαβε μέρος ενεργά στα πολιτικά πράγματα του καιρού του, υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές της σύντομης «Δημοκρατίας των εργατικών συμβουλίων» της Βαυαρίας του 1919, φυλακίστηκε από το σοσιαλδημοκρατικό καθεστώς και δολοφονήθηκε από τους ακροδεξιούς παραστρατιωτικούς των freikorps.

Όπως το συνόψισε ο φίλος του Μάρτιν Μπούμπερκ: «Ο Λαντάουερ πέθανε τίμια όπως έζησε. Το κράτος και το κόμμα, οι δυο εξουσίες ενάντια στις οποίες ο Λαντάουερ αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή, συνεργάστηκαν για να καταπατήσουν το τελευταίο αβέβαιο τρεμοφέγγισμα της επανάστασης». (Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

Το πρώτο άρθρο του Γκούσταβ Λαντάουερ που παρατίθεται στην έκδοση τιτλοφορείται Αδύναμοι κρατικοί αξιωματούχοι, ακόμη πιο αδύναμος λαός. Πρόκειται για ένα μικρό άρθρο το οποίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα Ο Σοσιαλιστής, του εξέδιδε ο ίδιος, στις 15 Ιουνίου 1910 και στο οποίο καταγράφεται ο ορισμός του Λαντάουερ για το κράτος: «Το κράτος είναι μια σχέση, ένας τρόπος σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων, είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι συμπεριφέρονται ο ένας απέναντι στον άλλο».

Το δεύτερο άρθρο τιτλοφορείται Αναρχισμός-Σοσιαλισμός και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ο Σοσιαλιστής στις 7 Σεμπτεμβρίου 1895, και στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει: «Υπάρχουν καθόλου κοινά συμφέροντα στο εσωτερικό ενός έθνους; Υπάρχουν μερικά: η γλώσσα, η λογοτεχνία, οι τέχνες, τα έθιμα και τα τελετουργικά, όλα τους φέρουν σαφή εθνικά γνωρίσματα. Παρ’ όλα αυτά, σε έναν κόσμο χωρίς κυριαρχία, δεν θα υπάρχουν πια προσαρτημένες επικράτειες ούτε και η έννοια της «εθνικής γης»· γη την οποία πρέπει κανείς να υπερασπιστεί σθεναρά ή να την επεκτείνει».

Το τρίτο άρθρο έχει τον τίτλο Ο Σοσιαλιστικός τρόπος και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στον Σοσιαλιστή την 1η Ιουλίου του 1909.

Το επόμενο άρθρο με τον τίτλο Λίγα λόγια για τον Αναρχισμό συμπεριλαμβάνεται σε μια σειρά άρθρων του Γκούσταβ Λαντάουερ με γενικό τίτλο Τα Κόμματα με δικά τους λόγια που δημοσιεύτηκαν στην φιλελεύθερη εβδομαδιαία εφημερίδα Ο Κόσμος την Δευτέρα και αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Σοσιαλιστής στις 10 Ιουλίου 1897. Εδώ, μεταξύ άλλων, ο Λαντάουερ αναφέρει: «Είναι σπάνιο να συναντώνται στο ίδιο άτομο η στοχαστικότητα και η λογική με τη ζώσα ενέργεια και τη ζέση. Το γαλήνιο φως και η φλόγα που δε σβήνει σπανίως συνυπάρχουν σε μια προσωπικότητα. Η γαλήνη και η λογική εκφράζονται από ανθρώπους όπως ο Γάλλος Ελιζέ Ρεκλύ, ο Ρώσος Κροπότκιν, ο Αυστριακός Ladislaus Gumplowicz· η εξεγερτικότητα και η ανυποταξία της Γαλλίδας Λουίζ Μισέλ και το νοτιο-Γερμανό Γιόχαν Μοστ (συχνά παρεξηγημένος επειδή είναι σχεδόν άγνωστος· ένας συγγραφέας υψηλότατου επιπέδου, ένα αναγεννημένο πνεύμα, απολύτως αυθεντικός)».

Στην συνέχεια διαβάζουμε ένα από τα πιο γνωστά κείμενα του Λαντάουερ, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα Ο Σοσιαλιστής, την 1η Σεπτεμβρίου 1909 με το τίτλο Σοσιαλιστικό Ξεκίνημα και το οποίο αρχίζει ως εξής: «Τα μέσα και οι σκοποί δεν πρέπει να διακρίνονται αν κάποιος επιδιώκει μια αληθινή ζωή, η οποία έγκειται στην πραγματοποίηση της σκέψης. Είναι κλασικό λάθος να επιβάλλουμε ένα επινοημένο ιδανικό, μια φαντασίωση που τυφλώνει, όπως και να καθορίζουμε έναν στόχο και ακολούθως να διερωτώμαστε γεμάτοι εγκαρτέρηση «Τι μπορούμε να κάνουμε για να τον πετύχουμε;» Οι στόχοι που έχουν βαρύνουσα σημασία ποτέ δεν βρίσκονται μπροστά μας σε κάποιο μακρινό μέλλον, αλλά πίσω μας και μας ωθούν προς τα μπρος· είναι οδηγός μας και κινητήρια δύναμή μας».

Το επόμενο άρθρο τιτλοφορείται Τι θέλει η Σοσιαλιστική Ένωση; και το οποίο διαδέχεται το άρθρο με τον τίτλο Μην μάθετε την Εσπεράντο που αποτελεί τη συμβολή του Λαντάουερ στη διαμάχη στο εσωτερικό των ευρω­παίων σοσιαλιστών για την τεχνητή γλώσσα Εσπεράντο και δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 1907 στην επιθεώρηση Η Ελεύθερη Γενιά, που επιμελούνταν ο αναρχικός Pierre Ramous, υπέρμαχος της χρήσης της, αντίθετα με τον Λαντάουερ, ο οποίος παρέμεινε σταθερά ενάντια στην κατασκευή και την εκμάθηση τεχνητών γλωσσών. Εδώ ο Λαντάουερ, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι «Είναι λυπηρό που οι γλώσσες των λαών λειτουργούν συχνά ως πρόφαση στις εχθροπραξίες ανάμεσα στα έθνη-κράτη. Όμως θα ήταν ακόμα πιο λυπηρό εάν οι άνθρωποι πίστευαν ότι η ανομοιότητα ως προς τη γλώσσα είναι υπεύθυνη για την απουσία της ενότητάς τους. Η ανεκρίζωτη, η πραγματική διαφορά υπάρχει όχι μόνο ανάμεσα στους λαούς, αλλά και ανάμεσα στους μεμονωμένους ανθρώπους. Κάθε άνθρωπος μιλά, σκέπτεται, αισθάνεται διαφορετικά απ’ ότι οι άλλοι. Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον και μπορούν να συνεννοούνται επειδή είναι ανόμοιοι. Αν ήταν ίδιοι, τότε θα μισούσαν ο ένας τον άλλον και θα ένιωθαν αηδία εκατέρωθεν και κάθε ένας για τον εαυτό του. Μια τέτοια φαντασίωση ομοιομορφίας είναι όχι μόνο αδύνατη, αλλά και απεχθής».

Ακολουθεί επιστολή του Λαντάουερ στον αναρχικό ιστορικό Μαξ Νετλάου, που γράφτηκε στις 7 Ιουνίου 1911 στο Χέρμσνορφ κοντά στο Βερολίνο, και μια επιστολή του Λαντάουερ στον Τζούλιους Μπαμπ, θεατρικό δραματουργό, μια επιστολή που γράφτηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1904, απάντηση στις συγκρίσεις μεταξύ μποέμ και αναρχικού που έκανε ο Μπαμπ.

Έπεται επιστολή του Λαντάουερ στον Λούντβιχ Μπερντλ επιμελητή, συγγραφέα, μεταφραστή και φίλο του, στην οποία εκφράζεται η βαθιά θλίψη του εν μέσω της Πρώτης Μεγάλης ανθρωποσφαγής, αλλά και οι ελπίδες του: «Η ελπίδα μας πρέπει να είναι η αγνότητα του ίδιου μας τον εαυτού. Αν είμαστε αγνοί, και αν γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι θα συμπεριφέρονταν διαφορετικά ο ένας στον άλλον αν ήταν αυτό που παραμένει ζωντανό μέσα μας μπορεί να είναι εξίσου ζωντανό και στους άλλους. Σε κανέναν δεν λείπει η ικανότητα, η προδιάθεση και η δυνατότητα. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Αν το μόνο που βλέπουμε γύρω μας είναι ενοχή –ενοχή της πράξης, αλλά και ενοχή της αποδοχής– τότε αυτό μας υπενθυμίζει το τεράστιο καθήκον που έχουμε μπροστά μας. Οπότε ας βιώσουμε όλοι αυτόν τον τρόμο, ας αφήσουμε τις καρδιές μας να γεμίσουν με θλίψη και ας φθάσουμε στο χείλος της απόγνωσης. Ας μην απελπιστούμε όμως. Ας νικήσουμε την απελπισία μέσα από την πράξη! Αυτός είναι ο δρόμος του πολεμιστή· και πρέπει όλοι μας να γίνουμε πολεμιστές».

Το Επίμετρο 1 του Γ. Πέρτσα χωρίζεται σε τρία μέρη: α) Το Κράτος ως σχέση, β) Το όλο στο μέρος, το έξω στο μέσα, και γ) Πολιτική του εαυτού, πράξη, κοινότητα.

Το Επίμετρο 2 του Σ. Ρέγκα τιτλοφορείται Αντιφιλισταϊσμός: Διευκρινήσεις για τη φιλοσοφία του Γκούσταβ Λαντάουερ.

Το Επίμετρο 3 του Michael Löwy τιτλοφορείται Ο Ρομαντικός Σοσιαλισμός του Γκαουστάβ Λαντάουερ.

Συσπείρωση Αναρχικών

ΠΗΓΗ:https://anarchypress.wordpress.com 

Κοινοποίηση άρθρου: