Ἐπ’ ευκαιρία της συμπληρώσεως 50 χρόνων από τον ξεσηκωμό στη Γαλλία αναδημοσιεύουμε ένα ακόμη άρθρο που τιτλοφορείται: ΜΑHΣ 1968-2004. Ο αγώνας ενάντια στην εξουσία συνεχίζεται… και το οποίο δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμ. 26 φύλλο της μηνιαίας αναρχικής εφημερίδας ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, τον Ιούνιο του 2004.
36 χρόνια μετά την εξέγερση του γαλλικού Μάη του 1968 το μήνυμα των οδοφραγμάτων και των άγριων απεργιών του τότε παραμένει επίκαιρο και στις μέρες μας.
Το τεράστιο κύμα καταλήψεων σε πανεπιστημιακές σχολές, καθώς και σε εργοστάσια, οι διαδηλώσεις, οι σκληρές συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής του γαλλικού κράτους συνέβαλαν στη δημιουργία ενός κλίματος, που σίγουρα προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην εξουσία. Το καθεστώς βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση και δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι επιστρατεύτηκαν λυτοί και δεμένοι από την πλευρά της εξουσίας με σκοπό να κατασταλεί η εξέγερση. Και είναι πολύ σημαντικό, πως και σε άλλες χώρες επικρατούσε, την ίδια πάνω κάτω εποχή, ένας ανάλογος κοινωνικός αναβρασμός, που έθετε στο στόχαστρο κάθε μορφής εξουσία, βλ. Γερμανία, Ιταλία, ΗΠΑ. Το Βιετνάμ, εξ άλλου, συγκέντρωνε τα βλέμματα των ανήσυχων συνειδήσεων με μεγάλη ένταση.
Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι η χρονολογική αναφορά των γεγονότων, αλλά μια προσπάθεια να προσεγγιστεί η ουσία και το περιεχόμενο της υπόθεσης.
Ο αναβρασμός που κυριάρχησε τότε έθεσε σε αμφισβήτηση το σύνολο του κοινωνικού οικοδομήματος, αφού η κριτική θεώρηση αφορούσε όλες τις πτυχές της κοινωνικής δόμησης, όλους τους μηχανισμούς και φορείς του καθεστώτος.
Κάθε εξεγερτική απόπειρα που έχει καταγραφεί στην ιστορία μεταφέρει μέσα στο χρόνο τις εμπειρίες και τα διδάγματα της κάθε συγκεκριμένης συγκυρίας, αλλά, το κυριότερο, διατηρεί ζωντανή τη διαχρονικότητα του μηνύματος της αναγκαιότητας των πολύμορφων κοινωνικών αγώνων.
Σε συνθήκες που η ίδια η κοινωνία παίρνει την κατάσταση στα χέρια της, όπου κάθε διαμεσολαβητικός, χειραγωγικός, αποπροσανατολιστικός μηχανισμός αποτυγχάνει να επιτελέσει το ρόλο του, τις στιγμές εκείνες που οι άνθρωποι διεκδικούν το απόλυτο, που η εξέγερση και η επανάσταση παύουν να είναι μεγαλόστομες αναφορές και θορυβώδεις διακηρύξεις άψυχων περιοδικών, βιβλίων ή εφημερίδων, η εξουσία βρίσκεται σε πολύ δύσκολή θέση.
Τότε, κάθε τι, που λειτουργεί καταπραϋντικά, που επιδιώκει την έναρξη διαδικασιών «διαλόγου» και «ήπιας» αντιπαράθεσης, μόνο προς όφελος της εξουσίας μπορεί να λειτουργήσει.
Ο γαλλικός Μάης με τους δεδομένους όρους διεξαγωγής των γεγονότων αποδυνάμωσε πολλές θεωρίες και ιδεοληψίες, ξεσκέπασε πολλούς μύθους που αποσκοπούν να δημιουργήσουν την επίπλαστη εικόνα της δήθεν κρατικής παντοδυναμίας.
Πρώτα από όλα, καταρρίφθηκε μια για πάντα το παραμύθι πως στις σύγχρονες δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες δεν συντρέχουν λόγοι για εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Από την άλλη αποδυναμώθηκαν οι μαρξιστικές ερμηνευτικές αναλύσεις περί ωρίμανσης υποκειμενικού παράγοντα και δεδομένων αντικειμενικών συνθηκών. Για άλλη μια φορά ο αυθορμητισμός, η διάθεση των ανθρώπων για ελευθερία, για σύγκρουση και αμφισβήτηση όλων των έτοιμων-δοσμένων λύσεων και δρόμων, αποδείχθηκε το πλέον επικίνδυνο για την εξουσία όπλο των καταπιεσμένων.
Οι εξεγερμένοι των πανεπιστημίων, οι άγριες απεργίες των εργατών δημιούργησαν μια επαναστατική δυναμική, που συντάραξε τους κρατούντες στη Γαλλία και όχι μόνο. Όλες αυτές οι κινητοποιήσεις, όντας αυθόρμητες, δεν ήταν τίποτα διαφορετικό από την συνέπεια της κυριαρχικής επιβολής και των δεινών που αυτή επιφέρει στο σύνολο των ανθρωπίνων δραστηριοποιήσεων.
Οι εικόνες των συνευρέσεων των φοιτητών με τους εργάτες, οι γενικές συνελεύσεις αποτελούν την απόδειξη της ενότητας των καταπιεσμένων σε μια συγκυρία κοινού ξεσηκωμού απέναντι στο κράτος και τα αφεντικά. Όταν οι εξεγερμένοι φοιτητές της Σορβόννης συναντούσαν στους δρόμους τους απεργούς εργάτες της Ρενώ, οι πονοκέφαλοι για το κεφάλαιο και τους πολιτικούς του υπαλλήλους αυξάνονταν.
Η γαλλική κοινωνία αντιμετώπιζε την πιο απροσδόκητη και ανεξέλεγκτη άρνηση των δομών και τον όρων λειτουργίας της. Η οικονομία παρέλυσε. Όλοι (αρχιτέκτονες, τεχνοκράτες υπάλληλοι, ερευνητές, τεχνικοί κλπ) ξεσηκώθηκαν ενάντια στην εκμετάλλευση και την καταπίεση. Παντού ακούγονταν και γράφονταν συνθήματα, όπως «είμαστε όλοι γερμανοί εβραίοι», «απελευθερώστε την έκφραση», κλπ. Η εξέγερση ήταν πια ένα γεγονός…
Το καθεστώς έπρεπε να διαχειριστεί την κρίση άμεσα και με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Οργάνωσε διαδηλώσεις υποστήριξης, εξαπέλυσε τις δυνάμεις καταστολής (CRS), παρακρατικές ομάδες, συνεργάστηκε με κάποιους δήθεν «ταξικούς εχθρούς», επιστράτευσε το σύνολο των διαθέσιμων πολιτικών υπηρετών του (Μιτεράν κ.α.), δεν δίστασε να προκαλέσει ακόμα και το θάνατο σε ανθρώπους.
Η αμφισβήτηση της κυριαρχίας είχε προσλάβει χαρακτήρα ανησυχητικό, όλοι οι φορείς της εξουσίας έπρεπε να συνεργαστούν για την περαιτέρω διατήρηση των προνομίων τους εις βάρος της κοινωνίας.
Και τελικά ο Ιούνιος του 1968 σήμανε το τέλος της εξέγερσης.
Η τελική αποτυχία της εξέγερσης με την θριαμβευτική επιστροφή του Ντε Γκωλ και τις εκλογές του Ιουνίου, τις πολυπληθείς απελάσεις, τις συλλήψεις κλπ, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε χρησιμότατα συμπεράσματα για το μέλλον του κοινωνικού απελευθερωτικού αγώνα.
Σ’ αυτή τη βάση θα πρέπει να αναλογιστούμε πως, εκτός από την εχθρική στάση των κομμουνιστών και των σοσιαλιστών απέναντι στην εξέγερση, το σημαντικότερο ίσως γεγονός είναι πως ο ενθουσιασμός των πρώτων ημερών, που οδήγησε στην νύχτα των οδοφραγμάτων, συνοδεύτηκε στη συνέχεια από ένα «βάθεμα της κριτικής». Όμως, η εξέγερση, όταν δεν φτάσει στα όρια της, που είναι η ένοπλη επανάσταση, τότε σίγουρα θα στροβιλίζεται γύρω από ατέλειωτα ευφυολογήματα, που αποσαθρώνουν και γελοιοποιούν τα πάντα, χωρίς όμως να υλοποιούν την καταστροφή του κράτους και των εξουσιαστικών και εκμεταλλευτικών σχέσεων.
Σε τέτοιες καταστάσεις, μπορεί μεν «κάτω από την άσφαλτο να υπάρχει παραλία», αλλά επιβεβαιώθηκε πως «η ακατάσχετη φλυαρία είναι ο σίγουρος δρόμος για την παταγώδη αποτυχία». Τα ιδεολογικά φετίχ απέδειξαν πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος και σπαταλήθηκε άσκοπη ενέργεια. Εκεί όπου ο κοινωνικός χώρος ήταν χωρισμένος σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, το ενεργό (οι εξεγερμένοι) παραδόθηκε αμαχητί, αφού, αντί να μετατρέψει το όπλο της κριτικής σε ένοπλη αντιπα-ράθεση, αναλώθηκε στην άσκοπη προσπάθεια να γεμίσει ένα καλάθι με νερό.
Η κατάντια βέβαια τυχοδιωκτών και λογοκλόπων σαν τον «κόκκινο Ντάνυ» (Ντανιέλ Κον Μπεντίτ), έναν από τους πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων, αποδείχνουν πως κάθε λουλούδι βρίσκει τη γλάστρα του, όπως και κάθε σκουπίδι τον κάδο του. Πάντως, πέρα από τις εγκλωβιστικές νοοτροπίες, που κάνουν λόγο για «νίκες ή ήττες», υπάρχει η αξιοπρέπεια και η συνεπής συμμετοχή, με όρους αντίθεσης με την εξουσία, τα προνόμια της και τις όποιες παραπλανητικές – πολιτικάντικες μεθοδεύσεις της, όπως ο όψιμος εναλλακτισμός, ο διαμαρτυρισμός, η «οικολογία» κλπ.
Πέρα από κάθε αμφισβήτηση, κατά τη διάρκεια των θερμών ημερών του γαλλικού Μάη του 1968, διαφάνηκε, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ο ρόλος διάφορων μηχανισμών, όπως τα συνδικάτα, τα κόμματα της αριστεράς και λοιπών επαγγελματιών υποστηρικτών της εξουσίας.
Ο ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας και διάφορων συνδικάτων με καθοριστικό, εδώ, το ρόλο της CGT και της CFDT, που όντας σε κατάσταση ταξικής ειρήνης με το κεφάλαιο, συνέβαλαν τα μέγιστα για τη μετατροπή μέσα σε λίγες μέρες του όγκου των διαδηλωτών (από 1 εκατομμύριο περίπου στους 30.000), είναι άκρως ενδεικτική του εκφυλισμού σε περιστάσεις που επικρατεί η «διάθεση» για διαπραγματεύσεις και όχι ο αδιάλλακτος αγώνας ενάντια στο καθεστώς.
Οι κομμουνιστές προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την αναταραχή, μετά το αρχικό σοκ και τη δυσαρέσκεια για κάτι που δεν ξεκίνησε από αυτούς, με μοναδικό στόχο την αύξηση της εκλογικής τους απήχησης, έτσι ώστε να μπορέσουν να ασκήσουν την «επαναστατική τους πολιτική» με καλύτερους όρους…
Ο Μάης του ’68 αποτέλεσε άλλο ένα επεισόδιο στον αγώνα των ανθρώπων για την απελευθέρωση. Τα διδάγματα του πολλά και ουσιαστικότατα…
Η κοινωνία θα πρέπει να εμπιστεύεται τις δικές της δυνάμεις, πάντα μέσα στο πλαίσιο της καθολικής ρήξης με ό,τι λειτουργεί προς όφελος της καθεστωτικής τάξης.
Πέρα από τα ιδεολογήματα των εξουσιαστών, μακριά από λογικές συμβιβασμού, ηττοπάθειας και παθητικότητας ο κοινωνικός πόλεμος συνεχίζεται μέχρι την τελική καταστροφή της εξουσίας. Εξ άλλου τα ίδια τα συνθήματα του γαλλικού Μάη έχουν να πουν πολλά για το παρόν και το μέλλον των κοινωνικών αγώνων…
ΤΑ ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΤΙΣ ΟΔΟΥΣ ΑΛΛΑ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ
ΑΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΡΕΑΛΙΣΤΕΣ, ΑΣ ΕΠΙΖΗΤΑΜΕ ΤΟ ΑΔΥΝΑΤΟ
Αναρχική ομάδα ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ