https://ikariologos.gr/oroi-xrisis/
Πυρκαγιά στη Β. Εύβοια. Όταν το Κράτος αντί να σβήνει εκκενώνει.

Πυρκαγιά στη Β. Εύβοια. Όταν το Κράτος αντί να σβήνει εκκενώνει.

Η πυρκαγιά του Αυγούστου 2021 στη Β. Εύβοια θα μείνει σίγουρα ανεξίτηλη στη μνήμη των κατοίκων της περιοχής και του νησιού. Παρ’ ότι δεν είναι η πρώτη φορά που καίγονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στη Β. Εύβοια, η συγκεκριμένη πυρκαγιά είχε αρκετές ιδιαιτερότητες αλλά και ομοιότητες. Μέχρι φέτος οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού μιλούσαν για την μεγάλη πυρκαγιά του 1977, όταν κάηκαν 300.000 στρέμματα περίπου, στη βόρεια πλευρά του νησιού και θυμούνταν τις μεγάλες καταστροφές που είχαν υποστεί οι κάτοικοι. Καλλιέργειες, ζώα, μελίσσια είχαν παραδοθεί στην πύρινη λαίλαπα. Ακριβώς το ίδιο έργο επαναλαμβάνεται σαράντα τέσσερα χρόνια μετά. Θα λέγαμε ότι είναι μια λογική χρονική περίοδος εμφάνισης πυρκαγιάς σε πυκνό πευκοδάσος, αφού είναι γνωστή η εκδήλωση πυρκαγιών στις μεσογειακές χώρες ανά τακτά χρονικά διαστήματα λόγω κλίματος, ξηρασίας, ανέμων κλπ. Επίσης, το πεύκο είναι ένα «επεκτατικό-επιθετικό» δένδρο το οποίο διαρκώς εξαπλώνεται και μέσα σε αγροτικές εκτάσεις δημιουργώντας πολλαπλά προβλήματα στους καλλιεργητές.

Στην βόρεια Εύβοια, λοιπόν, το μεγάλο σε έκταση και ηλικία πευκοδάσος πρόσφερε εργασία και ενασχόληση σε πλήθος ρητινοκαλλιεργητών και μελισσοκόμων. Και είναι δύο σημαντικές επαγγελματικές κατηγορίες που «χτυπήθηκαν» από την πυρκαγιά. Παράλληλα, πάνω από το 60% της παραγωγής πευκόμελου στην Ελλάδα προέρχεται από τα μελίσσια της Εύβοιας, πολλά από τα οποία κάηκαν μαζί με άλλα είδη της πανίδας. Αλλά για την κυβερνητική εξουσία –υποτίθεται ότι– αξία έχει μόνο η ανθρώπινη ζωή.

Άρα θα συμφωνήσουμε ότι το πεύκο στη βόρεια Εύβοια προσφέρει εισοδήματα, ομορφιά και αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος. Και ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι είναι ταχύκαυστο και επεκτατικό. Συνεπώς απαιτούνται ολοκληρωμένες ενέργειες πριν μπούμε σε φάση πυρόσβεσης του πευκοδάσους, διότι εκεί το πλεονέκτημα δεν το έχει ο άνθρωπος. Καθαρισμός δάσους με το πέρας του χειμώνα και απομάκρυνση ξερών κορμών και επικίνδυνων αντικειμένων, κοπή κλαδιών που είναι κοντά στο εναέριο δίκτυο της ΔΕΗ, προσβάσιμοι δασικοί-αγροτικοί δρόμοι είναι μερικά από τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Από αυτά έγιναν, γίνονται και θα γίνονται ελάχιστα και μόνο κατ’ εξαίρεση. Και αυτό αφορά όλο τον ελλαδικό χώρο και όχι μόνο της Εύβοια. Ο κάτοικος της υπαίθρου πρέπει κάθε άνοιξη να «παρακαλάει» τον «κοινοτάρχη» για να καθαριστούν οι αγροτικοί δρόμοι… Δεν είναι, λοιπόν, μόνο άχρηστοι να αντιμετωπίσουν μια πυρκαγιά είναι και ανίκανοι να επιτελέσουν τα βασικά προκαταρκτικά προληπτικά μέτρα. Κατά τ’ άλλα, ο Χρυσοχοΐδης δήλωνε αρχές καλοκαιριού ότι είναι έτοιμος ο μηχανισμός. Χαιρετίσματα.

Αλλά ας επανέλθουμε για λίγο στο θέμα του πεύκου και των καλλιεργειών. Όταν η ελληνική ύπαιθρος κατοικούνταν από ένα σημαντικό αριθμό ανθρώπων που ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, υπήρχαν τα περιβόλια περιμετρικά των χωριών και μακρύτερα ήταν τα πευκοδάση, για παράδειγμα. Τα οποία, όμως, ήταν σε καλή κατάσταση λόγω της καθημερινής παρουσίας ανθρώπινης δραστηριότητας και των κοπαδιών. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου αυτόματα σήμανε την ακαλλιέργεια των χωραφιών τα οποία με τα χρόνια έγιναν… πευκοδάση. Και το περίφημο Δασαρχείο με τους χάρτες που αναρτά χαρακτηρίζει τις εκτάσεις δασικές. Άρα απαγορεύεται να ξανα-καλλιεργήσεις. Όπως, επίσης, τα Δασαρχεία, στην Εύβοια τουλάχιστον, ουσιαστικά απαγορεύουν να κόψεις μισό μέτρο πεύκο που φύτρωσε στο χωράφι σου. Συνεπώς τα Δασαρχεία, ως άμεσες κρατικές μονάδες διαχείρισης του φυσικού πλούτου, φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για την πυρκαγιά στην Εύβοια, τουλάχιστον. Δεν έπραξαν προληπτικά τίποτα και απεναντίας όταν κλήθηκαν να ενεργήσουν έλαβαν λαθεμένες αποφάσεις. Σε αυτό το σημείο έχει σημασία να αναφέρουμε ότι μέσω των σχολικών μονάδων, από πολλές δεκαετίες πριν, δίνονταν στους μαθητές πεύκα προς φύτευση. Ακόμα και σε περιοχές που δεν υπήρχαν καθόλου πεύκα, όταν φυτεύτηκαν τα συγκεκριμένα δημιούργησαν με τα χρόνια, λόγω της επιθετικής φύσης του πεύκου, νέους πευκώνες.

Επίσης, όταν ξεσπούσαν φωτιές και πυρκαγιές οι κάτοικοι των παρακείμενων χωριών ειδοποιούνταν, συνήθως μέσω της καμπάνας της εκκλησίας, για να προστρέξουν για την κατάσβεση. Έπαιρναν μαζί τους μια τσάπα και μετέβαιναν στην πυρκαγιά. Το 2021 το Κράτος δίνει εντολές εκκένωσης στους χωρικούς μέσω του 112 και των μπάτσων που εισέβαλαν στα χωριά. Μας θύμισαν ναζιστικά καμιόνια που μπούκαραν στα χωριά τα εκκένωναν και μετά τα πυρπολούσαν. Τώρα την πυρπόληση την έκανε άλλος… Ο Κυρ. Μητσοτάκης, στη συνέντευξη τύπου για τις πυρκαγιές, δήλωσε: «η εντολή της εκκένωσης είναι μία εντολή στην οποία πρέπει να υπακούσουν οι κάτοικοι». Είναι σαφές ότι πέραν της κομματικής στρατηγικής και αντιπαράθεσης που αναπτύσσεται μεταξύ των κομμάτων, το Κράτος θέλει να επιβάλει μια συνθήκη που λέει: «όλοι θα υπακούτε ρητά τις εντολές του Κράτους». Ακόμη και όπου η έννοια της συλλογικής συμμετοχής για την κατάσβεση μιας φωτιάς υπάρχει από τότε που υπάρχουν ανθρώπινες δομές, μερικές χιλιάδες χρόνια δηλαδή. Είναι αισιόδοξο ότι στη πλειοψηφία των χωριών οι εντολές για εκκένωση δεν εισακούστηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι μπάτσοι έφυγαν άρον-άρον. Όπου έμειναν οι κάτοικοι στα χωριά τους και αυτενέργησαν με δικά τους μέσα, γνώση και εμπειρία, τα χωριά δεν κάηκαν.

Άλλωστε, όπως κατήγγειλε στο Περιφερειακό Συμβούλιο και ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, υπήρχε «εντολή μη κατάσβεσης». Δεν γνωρίζουμε τί εντολές υπήρχαν από την κεντρική Διοίκηση· ξέρουμε, όμως, πολύ καλά ότι την αποτυχία-αστοχία των κρατικών δομών έρχονται να την εκμεταλλευτούν οι περιφερειάρχες και δήμαρχοι της περιοχής. Σηκώνοντας λεκτικές παντιέρες προς την κρατική εξουσία ευελπιστούν ότι θα διασφαλίσουν τις ψήφους τους. Και ταυτόχρονα δίνουν τον απαραίτητο χρόνο στη κεντρική διοίκηση για να ανασυνταχθεί και να προγραμματίσει καλύτερα τον τρόπο που θα επαναδραστηριοποιηθεί στη περιοχή. Διότι η απαξίωση προς το Κράτος είναι διάχυτη σε πάρα πολλούς ανθρώπους και γίνεται εύκολα αντιληπτή μέσω των συνελεύσεων που πραγματοποιούνται στα χωριά.

Ακόμη μια παράμετρος που πρέπει να θιγεί είναι το ζήτημα των ανεμογεννητριών. Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι η πυρκαγιά ήταν εμπρησμός από ενδιαφερόμενες εταιρίες αιολικής ενέργειας, όχι γιατί δεν έχουμε δει βουνά να καίγονται στη νότια Εύβοια και μετά από λίγα χρόνια να κατασκευάζονται αιολικά πάρκα. Αλλά γιατί στη περίπτωση της Β. Εύβοιας η διάβρωση των εδαφών θα είναι τεράστια λόγω της γεωμορφολογίας της περιοχής. Έχει, όμως, μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε τί απάντησε ο Κυρ. Μητσοτάκης σε σχετική ερώτηση: «Αυτή τη συζήτηση. Είναι παντελώς ανυπόστατη. Και είναι ανυπόστατη για τον απλούστατο λόγο ότι το Σύνταγμα επιτάσσει μια καμένη έκταση να κηρυχθεί άμεσα αναδασωτέα. Πράγμα το οποίο θα συμβεί με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τις εκτάσεις αυτές, η οποία θα εκδοθεί σήμερα. Θα συντμήσουμε μάλιστα και τις προθεσμίες που προβλέπει το Σύνταγμα και ο σχετικός Νόμος για τις διοικητικές πράξεις που πρέπει να εκδοθούν, έτσι ώστε οι εκτάσεις αυτές όντως να κηρυχθούν αναδασωτέες. Από εκεί και πέρα, το ίδιο το Σύνταγμα επιτρέπει –στο άρθρο 24– εντός δασών, για εξαιρετικές περιπτώσεις, σπουδαίους λόγους που έχουν να κάνουν με το δημόσιο συμφέρον και την εθνική οικονομία, να γίνονται παρεμβάσεις. Δεν χρειαζόταν να καούν τα δάση για να κατασκευαστούν ανεμογεννήτριες. Ανεμογεννήτριες μπορούσαν να φτιαχτούν και μέσα στα δάση, όπως έχουν φτιαχτεί σε πολλά δάση(…) Θέλω να σας πω ότι μου κάνει και πολλή εντύπωση –ίσως δε μου έκανε τόσο εντύπωση, ίσως το περίμενα και σε ένα επίπεδο– το γεγονός ότι συναντήθηκαν διάφορα υπόγεια ρεύματα. Οι αντιεμβολιαστές έσπευσαν αμέσως να μιλήσουν για τις ανεμογεννήτριες ως την πηγή κάθε κακού και να φανταστούν σενάρια όπου θα πάμε να κάψουμε μία έκταση για να την προστατεύσουμε, υποτίθεται, από μία ανεμογεννήτρια. Μα το ακριβώς ανάποδο θα συμβεί τελικά. Το ακριβώς ανάποδο θα συμβεί. Και το Ανώτατο Δικαστήριο, με απόφαση του 2012, έχει προσπαθήσει να ισορροπήσει μεταξύ της προστασίας της αναδασωτέας έκτασης και της ανάγκης να μην δημιουργήσουμε, ουσιαστικά, ένα κίνητρο σε διάφορους να καίνε εκτάσεις για να μη γίνει κάτι το οποίο φαντάζονται ότι είναι κακό για το περιβάλλον. Δεν θέλουμε να φτάσουμε εκεί. Άρα θα παρακαλούσα πάρα πολύ για το ζήτημα αυτό να έχουμε πολύ πιο καθαρό μυαλό και να επιστρατεύσουμε τη λογική και όχι το συναίσθημα. Οι εκτάσεις κρίνονται αναδασωτέες, δεν αλλάζει ο χαρακτήρας τους. Από εκεί και πέρα, όπως σας είπα, και σήμερα που μιλάμε, δεν χρειάζεται κανείς να κάψει ένα δάσος διότι μπορεί να κατασκευάσει κανείς μία ανεμογεννήτρια ήδη μέσα σε ένα δάσος».

Εάν καταλαβαίνουμε καλά, ο πρωθυπουργός είναι ξεκάθαρος δηλώνοντας ότι και αναδασωτέες θα χαρακτηριστούν οι εκτάσεις και με ανεμογεννήτριες. Σε αυτή την περίπτωση, απλά θα πούμε ότι τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Όπως απέδειξαν με έμπρακτη αυταπάρνηση και αλληλεγγύη εκατοντάδες άνθρωποι, κάτοικοι και μη της περιοχής. Για κοπιάστε!

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

Δημοσιύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 218, Σεπτέμβριος 2021

ΠΗΓΗ: anarchypress.wordpress.com

Κοινοποίηση άρθρου: